چرا بازیهای رایانه‌ای ایرانی مقابل مدل‌های غربی شکست خورده‌اند؟
چرا بازیهای رایانه‌ای ایرانی مقابل مدل‌های غربی شکست خورده‌اند؟
گروه جنگ نرم مشرق- این روزها شاهد گسترش روزافزون صنعت بازی های رایانه ای و عمومیت یافتن و محبوبیت بیش از پیش آن ها در میان طیف وسیعی از مخاطبان هستیم.
"دو فضایی شدن"، ناظر بر حضور فضای مجازی به موازات فضای فیزیکی است و اینکه بسیاری از عملکرد های فضای فیزیکی در حال انتقال به فضای مجازی بوده و یا همزمان در هر دو فضا در جریان است. درپرتوياین توسعهواقعی-مجازیاستكهمي توانازبازيهايرايانههايدركنار بازيهاي سنتینامبردوازتوسعهقلمرويمطالعاتصنعتبازي هادردوفضايواقعيومجازيسخنبهميانآورد.
هوشمند شدن بازی ها، نوع تعاملميانانسان(بازيكن) وماشين (بازيرايانه اي)را پیچیده کرده است و همین امر لزوم مطالعه بر روی این گونه بازی ها، دوچندان کرده است. چرا که با پیچیده شدن فناوری بازی های رایانه ای انتظاراتواولويت هاي بازيكنانازبازي هانيزبيشتروپيچيده ترمي‌شودوآگاهيازاينانتظاراتواولويت هامي تواندبهبازي سازانكمككندتادرفرايندساختبازي هايرايانه ايبامدنظرقراردادنترجيحات بازيكنان، قدرترقابتخودرادرجذبمخاطببيشتردربازارداخليوخارجيافزايش دهند.
ظرفیت‌های بازیهای رایانه‌ای:
اصطلاح «بازيهايرايانهاي» دربردارندهتمامي انواعبازيهايياستكهبررويکنسول ها،رايانههايشخصي،تلفنهمراهودستگاههاي عموميبازيانجاممي شودوشامل هرشكليازنرم افزارسرگرميرايانهمحور،خواهمبتنيبر متنوخواهمبتنيبرتصويراستكهازپلتفرمالكترونيكياستفادهمي كندودرآن،يكياچند بازیکن در محیطی فیزیکی و یا شبکه ای شده مشارکت دارند.
بازی های رایانه ای، علیرغم تفاوت های بسیار، شباهت هایی با بازی های سنتی دارند. «قواعدبازی» عنصرمهميدربازی های سنتیهستندکهبازیکن آزادانه آن ها را می پذیرد ومي داندكهفعاليت هاييكهدرطولبازيانجاممي دهد، متفاوتازواقعيتاست. این عنصر در مفهومپردازی «بازي هايالكترونيک» نيزنقشكانونيدارد،بااينتفاوتكهيادگيريقواعددربازيهاي سنتیغيرالكترونيك پيشازانجامبازيانجاممي شود،درحالي‌كهدربازي‌هايرايانه‌اي،درطولبازياستكه يادگيريقواعدكنترلكنندهفعاليت‌هايبازيصورتمي‌گيردوخودبازيكنبهطورفعالانهاي فلسفهبازيراتشخيصمي‌دهد.
در ادامه، به مهم ترينظرفيت‌هايبازي‌هايرايانه‌ايكهآنرااز بازیهای سنتی متمایز کرده است،اشاره میشود وهشتظرفيتفشردگی زمان،تكرارپذيري، ماشينيبودنو پيچيدگي، مرحله‌ايبودن،قدرتاجتماعيبازی، گشودگيوتغييرپذيری، پوياييو تعامل و هدفمندیرا مشخص میشود.
نظامارزشيبازي‌هايرايانه‌اي
ازآنجايي كهبازي هايرايانه ای،مصنوعاتي هستندكهطراحيشده اندواينطراحي نيزبر اساسبرنامه ريزيمشخصيصورتمي‌گيردكهانديشه‌ايورايآنقراردارد،لذاميتوان گفتكهبازي‌هايرايانه‌ايحاويپيام‌هاييهدفمندوبرنامه‌ريزيشدههستند.
بهعبارتديگر،بازيهايرايانهاي،به تصميماتتعمدي طراحانيوابستهاند كهچارچوبقواعددنيايبازيرايانه‌ايرامشخص مي‌كنندوبازيكنراملزممي‌كنندتابرايدستيابيبههدفنهاييكههمانبرندهشدناست،از قواعدبازيپيرويكند.اينقواعدميتوانددررفتارسازي بازيكناندرزندگيواقعيموثربودهوحتيتمرينيبرايرعايتاينقواعددرزندگيواقعي باشد.
زيرساختفنيبازي‌هايرايانه‌اي،ازظرفيت شمولمعناييوارزشيبرخورداربودهواستفادهآگاهانهازچنينظرفيتيبراياشاعهارزش هاومعاني جهت دهيشدهبرنامه ريزانوطراحاناهميتمي يابد.دنياي بازيهايرايانهاي،مبتنيبرفلسفه‌اياستكهدرجهتدهيتماميعناصر بازينقشعمدهدارد.طراحوسازندهبازيدرهرمرحلهساخت،اينپرسشرادر ذهنداردكهآيااينمرحلهدرراستايفلسفهبازيقرارداردوآنراتقويتميكند یا خیر و اینکهچگونه مرحلهبعديراطوريطراحيكندكهدرامتدادجريانفكريموردنظرباشد.
ازسويديگر، نظامارزشيوفكريكهدربسترآنبازيرايانهايطراحيوتوليدميشود،نظريهپردازانيرا تربيتميكندكهميدانندچگونهبازيرابيانوتفسيركنندكهتأييدكنندةفلسفةخاصآن بازيباشدومسائليرامطرحميكنندكهدرچارچوبآننظامجايميگيردوقابل پاسخگويياست.
براينمبنا،مي‌توانگفتكهيكبازيرايانه اي،سيستميطراحيشدهاست وازآنجاييكهقواعديرادر ساختاربازيكدگذاريميكندكهمبتنيبرنظامفكريوارزشيخاصياست،ميتوانگفتكه دراينبازي‌ها«توليدومصرفايدئولوژيهمزمان»اتفاقمي‌افتد.
مصرفبازيرايانه‌اي،توسطعامل انسانی یعنی بازیکن، صورتمي‌گيردوخودبازيكنکهنظامفكريومعرفتيخاصي پرورشیافته،درطولبازيمجبوراستبرايادامهبازيورفتنبهمراحل بعدي،تابعقواعدوساختارازپيشموجودبازيباشدودرچارچوبآنعملكند.این امرتقويتكنندهنظامفكريواخلاقيبازيبودهوالزاماتكنشيو رفتاريراايجابميكندونقشبازيكنراتنهابه”بازتوليدگريجهانازپيشهدايتشده"تقليلمي‌دهد.
مروری بر برخی ترجیحات و انتظارات بازیکنان ایرانی در بازیهای رایانه‌ای
این گزارش، به منظور شناخت اولویت های ارزشی کاربران بازیهای رایانه ای، از تحلیل نظراتكاربران انجمن هاي اينترنتي استفاده کرده است.
...
الف. اولويت‌هايكاربرانازبازي‌هايرايانه‌ايدرسطحارزشي
اولویت های فرآیندی سطح ارزشی، به انتخاب هايارزشيبازيكنانمربوط است هنگامی که در فرايندبازي بایددستبهانتخابازميانموقعيت‌هاياغلبدوتاييبزننددر حالی كهمي‌داننديكانتخاب، اخلاقيوانتخابديگر،غيراخلاقياست.
اولویت های محتوایی سطح ارزشی نیز ناظر بر آن است که کاربر خود را در مواجهه و معرض محتوا قرار می دهند یا از آن اجتناب می کند.
اتحادودگرخواهيدربرابرخودخواهي
دربرخيازبازي‌هايرايانه‌اي،شاهددوراهي هاي سرنوشتسازيهستيمكهبازيكنباانتخابهريكازآنهاسرنوشتخودرارقمميزند. انتخابمسيرادامهبازيبهدستخودبازيكناست،امامسيرهايمختلفتوسطسازندهبازي طراحيشدهواز اينروبازيكنمجبوربهانتخابازميانگزينه هايياستكهسازندهتحميل ميكند.
ازجملهاينبازيهامي‌توانبهبازي فاکرای3اشارهكردكهدرانتهايبازي،بازيكن بايدتعيينكندكهبهدوستانخودبپيونددوبهآنهاكمككندتاازجزيرهخارجشوندويابه سيتراملحقشودودوستانخودرابكشد. تحلیل نظرات بازیکنان ایرانی در انجمن های بازی نشان دهنده آن است که بيشترپاسخ‌هايارائهشده،حولنجاتدوستانوپيوستنبهآنهاست،امادرعينحالدانستننتيجه پيوستنبهسيتراونتيجهاينانتخابنيزبرايآنهاجالباست.
بر این اساس، با وجود ان که پاسخ ها نشان می‌دهد که بازیکنان اغلب راه اخلاقی را انتخاب می کنند، این امکان وجود دارد که علیرغم آگاهی از غیر اخلاقی بودن مسیر دوم، از روی کنجکاوی و به منظور کسب یک تجربه جدید از بازی، مسیر غیراخلاقی را انتخاب کند.
احترامبهنمادهايفرهنگيدربرابربي‌حرمتيبهآن‌ها
توجهبهنمادهايبهكاررفتهدربازيهايرايانهايميتوانددرتشخيصهدفومعنايضمني بازيموثرباشدودرانتخابانجامبازيوياانصرافازانجامآننقشداشتهباشد.درصورتي كهكاربربداندكهدريكبازي،تعداديازكنش هاييكهبرايادامهبازيلازمدارد،ازبينبردن چيزهايياستكهبخشيازنمادفرهنگيوهويتيويمحسوبميشود،ميتواندتصميم بگيردكهياگزينهديگريرادربازيانتخابكندوياازادامهبازيمنصرفشود. تحلیل عاملی از نظرات کاربران در انجمن های بازی نشان می دهد که نمادهای فرهنگی برای کاربران ایرانی دارای اهمیت بوده و برايمثال به نظر کاربرانبازي”انگريبردز"اشارهميكند که بهاسلاميايراني بودن نمادهای این بازی که بازيكن برايادامهبازيبايدآنهاراازبينببرد، توجه کرده اند.
تلاششخصيدربرابرتقلب
درارتباطبااستفادهازتقلب‌هاييكهبرايانجامبازي‌هايرايانه‌ايوجودداردنيزعاملی نشان می دهد کهبيشتراعضاي انجمن‌هايموردبررسيبهعدماستفادهازكدهايتقلباشارهکرده اند.
درمجموع، چهدرفرايندبازيرايانه‌ايوچهدرمحتواياينبازيها، توجهبهنظامارزشيوفكريكهدربازيوجوددارد،موردتوجهبازيكناناست،امانميتوان ازنظردورداشتكهبازيكندرطولبازيبهدنبال«هيجان» استوازآنجاييكهدرفضاي واقعي،اجازهيافرصتبروزياانجامبرخيرفتارهايغيرارزشيراندارد،لذادرجهانبازيها انجامچنينرفتارهاييميتواندهيجان آورباشد.
ب. اولويت‌هايكاربرانازبازي‌هايرايانه‌ايدرسطحظرفيتي
درسطحظرفيتي،اينامر مطرحميشودكهچهظرفيتهاييدربازيهايرايانهايموردنظربازيكناناينبازيهاستو وجودچهظرفيتهاوسازوكارهاييدراينبازيهابهعنواننقطةقوتوچهچيزينقطة ضعفاينبازيهاتلقيميشود.
امكان‌پذيريتجاربجدید:
امكانتجربهفعاليتهايمتنوعدرطولبازيعلاوهبرجذابترشدنبازي،توجهبازيكنرابه كنشهايديگريبهجزهدفاصليبازيجلبميكند. اینکه فردبتوانددردنيايبازيبه فعاليتهاييدستبزندكهدرجهانواقعيشايدامكانانجامآنبرايفردوجودنداشتهباشدو يافرصتكميبرايآنباشد،توجهبازيكنرابهبازيبيشترجلب میکندوبرميزاندرگيريويبا بازيوهيجانبازيميافزايد.
شبيهبودنبازيرايانه‌ايبهجهانواقعي:
توجهبهشباهتعناصربازيهايرايانهايبهنسخههايواقعيآنهادرجهانواقعيازجمله اولويتهايكاربراناست. منظورازواقعيبودنبازي‌هاايناستكهفعاليتهاو كنشهادربازيرايانه‌ايطبيعيونزديكبهصورتواقعيآندرجهانواقعيباشد.
ساختارشخصيتی ثابت و هدفمند:
ثابت و هدفمند بودن شخصیت در کاراکتر بازی،دربرابر داشتنساختارشخصيتيمتزلزل، یکی دیگر از مواردی است که توسط کاربران مورد توجه قرار گرفته و دارای اهمیت است.
آزاديعملازطريقوجودگزينه‌هايمتنوع:
الزامبهانجامكنشهاييخاصدربازيبرايكسبامتيازبیشتر که بازيكنراواداربهانجامفعاليتهاييخاصميكند و عدموجودگزينهيا گزينههايجايگزينديگربرايانجامفعاليتيخاص،ازجملهنقاطضعفبازيهايرايانهاي محسوبميشودكهموردتوجهبرخيبازیکنان بوده است.
هوشمصنوعيعناصربازيدربرابرواكنش هايغيرطبيعي:
واكنشمنطقيودرستتوسطشخصيتهايفرعيويادشمنوتجهيزاتآنهادربازيهاي رايانهاي،چيزياستكهدربسياريازنقدهايبازيهايرايانهايموردتوجهقرارگرفتهاست. هوشمصنوعيدرارتباطبارفتارهايسايرشخصيتهايبازياستكهدرمحيطفعاليتهاي شخصيتاصليقراردارندوانجامرفتاريصحيحومنطقيتوسطآنهاموردانتظاربازيكن است.
درمجموعدرسطحظرفيتي،اولويتهاونيازهايبازيكنانراميتواندرابعادمختلفيمورد توجهقرارداد. احساسداشتنقدرتانتخابگري،احساسآزاديعملدرطولبازي،معنادار بودنبازي،حسبودنوحضوردرمحيطياجتماعي،تجربهپذيريكنشهاييكهدرزندگي واقعيمجالوفرصتيبرايبروزآننيست،حسآشنابودنفضاهابرايبازيكن،قدرتمنديو ثباتشخصيتاصليبازيويارفتارهاوواكنشهايهوشمندانهومنطقيعناصربازياز جملهاولويتهايظرفيتياستكهكاربرانانجمنهاياينترنتيوبگاههايبازيهايرايانهاي بهآنتوجهداشته اند.
ج. اولويت‌هايكاربرانازبازي‌هايرايانه‌ايدرسطحمحتوايي
علاوهبرسطحارزشيوظرفيتي،درسطحمحتوايينيزميتواناولويتهاونيازهايكاربرانرا ازبازيهايرايانهايمشخصكرد.
گرافيكبالايبازيدربرابرگرافيكضعيف ميتوانديكبازيراازنظربازيكنجالبو جذابكند. هم چنین درنظرداشتنصداگذاريمناسبدرطولبازي،صداهايمتناسبدرفضاهايمربوطه، هماهنگيسرعتصداباسرعتكنشوفعاليتيخاص،امكانحرفزدنشخصيتاصليبازي وغيرهازجملهمواردياستكهدرنقدبازيهاازسويبازيكنانيااعضايانجمنهاياينترنتي مطرحشدهاست.
تنوععناصربازي و متنوعبودنچهرههاوويژگيهايظاهريشخصيتهاييكهدرمقابلشخصيتاصليبازی قراردارند،تنوعدرفضاهاييكهبازيدرآناتفاقميافتد،گوناگونيمأموريتهاييكه شخصيتاصليبهدنبالآناست و موارديازاينقبيل سومین عاملی است کهموردتوجهبازيكنانيااعضايانجمنهاياينترنتيقرار داشته است.
فضاسازينماديندربرابرفضاسازيخنثي چهارمین عامل اشاره شده توسط بازیکنان است. بايدتوجهداشتكهازلحاظبصري،تنهاگرافيكبالايبازيوياتنوعفضاهای بازیبراي بازيكنكافينيستبلكهتناسبوهماهنگيجوعموميوفضايبازيرايانهايباخودبازي اهميتزياديبرايبازيكندارد.برايمثالاگرداستانيكبازيبرايدورةقرونوسطياست، عناصرفضايبازينيزبايدباآندورانهماهنگباشدوسبكلباسپوشيدنشخصيتها، معماريفضايبازي،نمادهايبهكاررفته،اصطلاحاتبازيوموارديمانندآنبايدبازنمايي كنندةآندورانتاريخيباشد. يااگرداستانبازيدريككشورخاصيادرارتباطبارويداد تاريخيخاصياتفاقميافتد،شبيهبودنفضايبازيبهآنكشوريارويداداهميتدارد. چنين الزامي،بهپيچيدهبودنوچندرشتهايبودنبازيسازيوصنعتبازيرايانهاياشارهميكندو لزوممطالعاتچندجانبهگرايانهدرخلقبازيرامتذكرميشود.
تحول در فناوری وب و آینده بازیهای رایانه‌ای:
درارتباطبابازي هايرايانه‌ايوبه‌ويژهبازي‌هايتلفنهمراهمشاهدهميشودكهروند پيشرفتاينبازي‌هابه‌طوركاملمبتنيبرتغييرفناورانهاستو دررونديهمسوگرايانهباتحولدرفناوريوب،نسل‌هايمتفاوتيازبازي‌هاي رايانه‌ايوبازي‌هايتلفنهمراهنيزظاهرشده اند.
درروندآينده‌نگرانهبازي‌هايرايانه‌ايمبتنيبرپيشرفتفناوريوبمي‌توانگفتكه درآيندهشاهدظهورنسلجديديازبازي‌هاييرايانهايوبهويژهبازيهايتلفنهمراه خواهيمبودكهدرآنشخصی شدنوفرديشدنبازيصورتمي‌گيردبهاينترتيبكهروند انجامبازيبراساسانتخاب‌هايفرديخواهدبودو این انتخاب های بازیکنان است کهروند بازيرامي‌سازد.
همچنينبااهميتيافتن «صنعتشبيه‌سازي»،باواقعيشدنبازيهايرايانهايوبازيهاي همراهمواجههستيموبازيكندرفضاييبهانجامبازيمي‌پردازدكهياكاملاًشبيهفضايواقعي استوياكاملاًشبيهتخيلاتبازيكناستوبازيكنرادرفضاييقرارميدهدكهدرآنمرز ميانبازيوواقعيتازيكديگرتفكيكناپذيراست
هم چنین با افزایش همزيستيانسانماشين،نسليازبازي‌هاظهورخواهديافت كهبخشياززندگيواقعيبازيكنانمي‌شودودر نتيجهيكبازيمي‌تواندبراساسکنش های مختلفوزمينه‌هايمتفاوتبازيكنان،بهشكل‌هايمختلفيانجامشودوازظرفيتپايانهاي بي‌شماريبرخوردارباشد.
همچنينهميشههمراهبودنتلفنهمراه،ماهيتي «همهجاحاضر» به بازي‌هاياينتلفنهامي‌دهدوزمانانجامبازيازانحصاراوقاتفراغتخارجشدهوتبدیلبهفعالیتی «همهجاممکن» میشود.
در جمع بندی پایانی می توان گفت بازی های رایانه ای با فراهم آوردن ظرفیت های ویژه و مبتنی بر فناوری های جدید، بازیکنان را باكنش‌هايانتخاب پذيرو در نتيجهبادلالت‌هايايدئولوژيكينهفته در بازی ها،مواجه می کنند.بازیکن درطولبازيبه اجبار از قواعدوساختارازپيشتعیین شده ای تبعیت می کند که این امر منجر بهتقويتنظامفكريواخلاقيبازی می شود و بازیکن در رفتارهای خود، فلسفه و اندیشه سازندگان بازی را بازتولید می کند. نمی توان از نظر دور داشت که تکرار این رفتارها در فضای بازی، می تواند بر رفتار بازیکن در جهان واقعی نیز تاثیرگذار باشد.
به عنوان نمونه در بسیاری از بازی‌ها، ارزش های اخلاقی در برابر انتخاب های غیر ارزشی قرار می گیرد و هرچند تحقیق انجام شده نشان می دهد که کاربران ایرانی به انتخاب های ارزشی بیش تر تمایل دارند؛ با این وجود کنجکاوی و جذابیت یک تجربه جدید، می تواند آن ها را به سوی یک انتخاب غیر ارزشی بکشاند تا برای یک بار هم که شده آینده بازی را به گونه ای دیگر، مشاهده کنند.
بنابراین تولید بازی های داخلی قدرتمند و متناسب با علایق و ترجیحات کاربران ایرانی بازی ها، این امکان را فراهم می کند که بازیکنان از بازی هایی استفاده کنند که علیرغم لذت بخشی، در راستای جهان بینی و نظام فکری و ارزشی ایرانی - اسلامی، قرار داشته باشند.
منبع:مشرق نیوز (با کمی تغییر)
سیستم ارسال ديدگاه توسط CComment