مصاحبه: حمزه آزاد
به نام خدا
سلام
مصاحبه با حمزه آزاد که ایشان یکی از حامیان بازی های ایرانی هستند ( و البته بازیسازان) :
1-لطفا خودت را به ... معرفی کن. چند سال سن داری و چطور با بازی آشنا شدی! ؟
* حمزه آزاد هستم 24 ساله و فعال حوزه گیم (ترجیح میدم عنوان خاصی رو بیان نکنم) البته مدیرعامل شرکت بازی سازان جوان!
من از وقتی یادمه یه کلوب ورزشی داشتیم که از آتاری بگیر تا پلی استیشن ادامه داشت روند پیشرفتش و از همونجا درگیر گیم شدم
2-چه موقعی با بازی سازی آشنا شدی؟و اولین فعالیت جدیت در این زمینه چی بود؟
از بچگی دوست داشتم خودم خالق یه اثر حالا توی رباتیک یا گیم باشم که شروعش با خریداری یه پک نرم افزاری شروع شد که اواخر دوران راهنمایی (حدود 10 سال پیش) با نرم افزار گیم میکر بود. همون زمان تا اوایل دبیرستان چند تا بازی مستقل کوچیک ساخته بودم و انفاقا واسه جشنواره گیم تهران هم فرستادم سه چهار تایی و سه تاش رو توی مجله چاپ کردن.
ولی اواسط دبیرستان کامپیوترم خراب شد و تا اول دانشگاه که لپ تاپ گرفتم فقط در حد یه کم مطالعه و ... سراغش میرفتم چون سیستمی نداشتم و شروع جدی و دوباره من از همون اوایل دانشگاه بود حدود 5 سال پیش!
3-بازی ایرانی و خارجی مورد علاقه‌ات چی هست؟
به کوهنورد علاقه خاصی داشتم هر چند هیچوقت تمومش نکردم شاید بخاطر این بود که با گیم میکر ساخته شد! البته گرافیک بازیش واقعا فوق العاده بود و اینکه چنین چیز متفاوتی ساخته شده بود هم هنوز برام جذابیت داره! بازی پروانه هم که واقعا عالیه!
بازی های ایرانی دیگه هم هستن ولی این دو تا بیشتر چسبید. بازی های مستقل خوب هم زیادن ایرانی!
توی خارجی ها مسلما اولین بازی فوتبال هست البته من بیشتر PES بازی میکنم، بعدش میتونم Shank رو بگم که عالی بود. World of Goo و ... هم که جای خود دارن
4-یکم از گروهی که بیشتر با آن‌ها هستی بگو.
نمیدونم منظورتون دقیقا از گروه کدومه چون تقریبا برای هر کاری با افراد مختلفی در ارتباطم ولی معمولا دوستان نزدیک دانشگاهیم تشکیل میدن که اکثرشون الان توی شرکتم در حال فعالیت هستن
5-جشنواره های مختلفی در ایران برگزار کردید. مثل دانشجویان بازی ساز. میتونی تعدادی از اونها رو نام ببری؟
اینجوری هم دیگه نگید تعدای از اونا فکر میکنن چند رقمیه
جشنواره ملی دانشجوی بازی ساز
مسابقات جهانی بازی سازی 24 ساعته
جشنواره بازیسازان مستقل ایران
6-خب،چطور ساز و کار اولین جشنواره را آماده کردین؟
اولین جشنواره استارتش از سال 90 آغاز شد که اون زمان با همفکری رییس بخش آموزش بنیاد ملی بازی های رایانه ای، آقای فرخنده کیش عزیز طرحش رو مطرح کردیم که البته دیگه اونجا حضور ندارن.
همیشه اولین حرکت ها کار سختیه! ماهم تا قبلش تجربه کارای درون دانشگاهی و استانی داشتیم و یه جشنواره ملی با سن کم ما و نداشتن علم به این کار توسط مسئولین دانشگاهی واقعا کار سختی بود و یادمه تقریبا همه کارها رو خودمون پیگیری میکردیم حتی جلسات تهران و جذب اسپانسر! با چند تا تمدید بالاخره خرداد 91 اختتامیه دوره نخست جشنواره برگزار شد
7-و در مورد آخرین جشنواره بازی سازان مستقل(در دانشگاه مازندران) ؟
البته جشنواره بازیسازان مستقل ایران ربطی به دانشگاه مازندران نداشت و اون رو کاملا مستقل برگزار کردیم
جشنواره دانشجوی بازی ساز رو از طرف دانشگاه مازندران دو دوره برگزار کردیم که مهر 92 اختتامیه دوره دوم بود
اما اختتامیه دوره نخست جشنواره بازیسازان مستقل ایران مهرماه 93 در تهران برگزار شد که تجربه فوق العاده ای در کنار بهترین های مستقل ایران بود که در رویدادی کاملا مستقل در کنار هم جمع شده بودن و فراخوان دوره دوم اون هم از بهمن ماه امساب آغار میشه.
8-چطور با مسئولین ارتباط برقرار می کنید؟ نظرشون در مورد بازی و بازیسازی چیه؟
خب ما با مسئولینی که در حوزه گیم هستن ارتباط برقرار میکنیم، اولش با نامه بعد پیگیری و بعد جلسات حضوری و ...
نظر همه مثبت هست اما هر کدوم با توجه به سیاست های نهاد خودشون و اختیاراتی که دارن یه سری کارا انجام میدن و یه سری کارا هم که میتونن انجام نمیدن بعضی از کاراشون سلیقه ای هست و نمیشه این رو انکار کرد. مهمترین بحث هم در رابطه با مسئولین، اعتماد اونها به شما و کاری هست که دارین انجام میدین، اگه اوکی باشن تا آخرش باهاتون هستن
9-چقدر با بازیساز های مختلف مثل گروه سازنده ارتش های فرازمینی،شبگرد،تراتئون،پروانه و جنون سیاه تعامل و ارتباط داری؟
تقریبا با همه بازیسازا با توجه به کارای مختلفی که توی حوزه های مختلف گیم میکنیم آشنا هستم شاید بشه گفت بیشترین تعامل رو بین همشون دارم، بازی های فوق هم که همه از دوستان خوب ما هستن بجز تراتئون که در ارتباط کمتری دارم.
10-تا الآن در جشنواره هایی که برگزار کردی ، شده فکر کنی یک بازی به حق خودش نرسیده ؟ (بخاطر رقابت بین مستقل ها و غیر مستقل ها یا شبیه به این)
البته نظر اصلی رو داورها میدن توی این رویدادها و منم تلاش کردم اگر بازیی نادیده گرفته شد یا به هر دلیلی به حقش نرسید به داوران گوشزد کنم و نذارم این اتفاق بیفته، فقط توی دوره اول مسابقات جهانی چون داورا از چند تا کشور بودن و حضوری نبود واقعا راضی نبودم بخصوص چند تا از داورای ایرانی، چون رویدادهای قبلی (دوره او و دوم جشنواره ملی دانشجوی بازی ساز و دوره اول مسابقات جهانی که دبیرشون بودم یکی از داورا تقریبا همیشه بهم تحمیل میشد برای اینکه کارای حمایت از یه نهاد راحتتر انجام بشه) اما توی دو رویداد اخیر (جشنواره بازیسازان مستقل ایران و دوره دوم مسابقات جهانی) توی انتخاب داوران کاملا مستقل عمل کردم و به کسی اجازه دخالت ندادم ولی درباره گذشته واقعا نمیشد اون اتاق بیفته چون زیر پرچم دانشگاه مازندران انجام میشدن
11- چیزی بوده که میخواستی در جشنواره باشه ، اما نشد که بشه؟
صد درصد! همیشه دوست داشتم کل مسئولان مرتبط این حوزه حداقل توی اختتامیه حضور داشته باشن و این بچه ها دیده بشن و بعدش اگر حمایتی لازمه انجام بشه و به حرف بچه های بازیساز مستقل گوش بدن همینطور سرمایه گذارها و ناشران و ... که یه کم موفق بودیم این اواخر ولی هنوز به اون حد راضی کننده نرسیدم
12-ما چقدر با صنعت بازی خارج فاصله داریم؟
اول از همه باید گفت که ما توی ایران هنوز صنعت بازی نداریم! و مسلما با نبود قانون کپی رایت و ناشر و فروشنده های تخصصی و ... خیلی عقب هستیم! حالا از این هم بگذریم که توی بازی بزرگ واقعا ناتوانیم ولی توی ساخت بازی های کوچک و موبایلی واقعا خوب هستیم البته چند تا تیم اینو ثابت کردن!
13-در بعضی جشنواره ها رقابت سر ساخت موتور بازی هم وجود داشت ، دانشجوها یا اصلاً بازیسازها موتور درست و حسابی داخلی هم ساختن؟(یا درحال ساخت هست؟)
بله توی بخش فناوری در حوزه بازی های رایانه ای توی دو جشنواره ملی که داشتیم موتورهای بازیسازی هم اومد، اکثرشون کامل نشدن و نیاز به تحقیق و توسعه دارن، داشتیم موتورهایی که برای یه بازی خاص مثلا نوشته شدن اما به صورت کلی نه هنوز چیز درخوری نداشتیم چرا که این فرآیند نیاز به تحقیقات و مطالعات گسترده چندین و چند ساله داره که باید روی اون سرمایه گذاری کرد تا این عزیزان در شرایط مناسبی این توسعه رو انجام بدن که هنوز این شرایط وجود نداره!
14-چرا بعضی بازی ساز ها با مخاطبین خودشان ارتباط خوبی ندارن؟چطور میشه این ارتباط رو فراهم کرد که دو طرف استقابال بکنند؟
خب توی ایران معمولا بازیسازها فقط به خودشون اهمیت میدن اونم فقط تیم خودشون و کلا ارتباط کم هست شاید هنوز به اهمیت این قضیه پی نبردن تازه بین خودشون (کل بازیسازها) دارن ارتباط خوبی برقرار میکنن با راه اندازی انجمن صنفی! فکر کنم مرحله بعدی مخاطبان باشن! البته اینم نباید نادیده بگیریم که مخاطبان اکثرا انتظارات خیلی بالایی از بازی های ایرانی با بودجه ناچیز دارن و این بازیسازان ایرانی رو آزار میده
15-بودجه بازی ساز ها از کجا میاد؟
اکثرا که شخصی بودجه میذارن! اما خیلی ها هم هستن با مشارکت یا حمایت نهادهای مختلف بازی میسازن
16-برای ساخت یک بازی از ابتدا تا انتها چه مراحلی طی می شود؟
خب اول که باید یه نیازسنجی توی جامعه صورت بگیره که معمولا کسی این کار رو نمیکنه حتی خود ما!
بعد اگر مراحل خود ساخت رو بخوایم بگیم از ایده و پرورش اون تا گیم دیزاین و کارای هنری و بعدش فنی و موسیقی و تست و بازاریابی و نشر! خلاصه و مفید (ترجیح میدم بزرگان بازیسازی درباره اش بیشتر توضیح بدن)
17-تلویزیون؛ در تلویزیون هم حضور داشتی. لطفاً از آنچه در برنامه‌های تلویزیونی ات گذشت چند بنویس.همینطور یهخاطره هم تعریف کن!
خب دلیل اصلی ورود من به برنامه های تلویزیونی بخاطر مسئولیت هایی بود که در رویدادهای مختلف داشتم و بیشتر حول اون محورها بود، البته بعدش بررسی گیم ایران در حوزه های مختلف هم شد.
یادمه اولین برنامه زنده ای که حضور داشتم توی برنامه برخط شبکه آموزش بود که بصورت زنده پخش میشد گریم و تغییری که در چهره ایجاد میشد برام جالب بود اما وقتی توی خود برنامه رفتیم مجری یه سری چیزایی درباره گیم و بازیسازی میگفت که واقا درست نبود و من همش میگفتم لطفا اینطوری نگین و بعد پاسخ اون صحبت رو میدادم. خب تجربه اول برنامه زنده بود دیگه بعدش که برنامه تموم شد سردبیر اون برنامه بهم گفت وقتی مجری یه حرفی میزنه یعنی از دید عموم نگاه میکنه و هیچ اطلاعاتی نداره. تو چرا موضع گیری میکردی؟ منم که خب نمیدونستم گفتم از اول میگفتین ;) کل من یه کم روی مبحث گیم ایران تعصبی هستم اگه یکی بد بگه نمیتونم جوابش رو ندم! البته کاملا منطقی!
18-اشتیاق مسئولین رسانه ملی ،سامانه تبلیغات تلویزیون و مجریان برنامه‌ها چطور بود؟ آن‌ها از بازی می‌ترسند یا برعکس؟
نه ترسی وجود نداره اما اولویتی هم به اون صورت در این خصوص در رسانه ملی وجود نداره و این برنامه ها هم چون تخصصی به مقوله تکنولوژی و آی تی میپرداختن مسلما نمیتونستن گیم رو نادیده بگیرن و تا جایی که ممکن بود بهش میپرداختن، کلا تهیه کننده باید دغدغه داشته باشه و سردبیر برنامه! که خوشبختانه برنامه هایی مثل 1.618 که الان کافه فناوری شده توی شبکه چهار و برخط که رادیکال هفت شده توی شبکه آموزش و به روز شبکه سه خوب بهش پرداختن و واقعا دغدغه دارن
19- بازی ایرانیی هست که هنوز خبرش منتشر نشده باشه و شما از اون اطلاعاتی داشته باشی؟
قطعا همینطوره! خیلی از بازی های ایرانی هستن که فقط موقع پخش یا تموم شدن روند ساخت تازه خبر بازی هاشون منتشر میشه و ما هم چون با دوستانمون در حوزه بازیسازی ارتباط خوبی داریم در جریان یک سری از پروژه ها هستیم
20-چرا سایت‌های ما تا این حد به بازیهای خارجی می پردازند اما خیلی منبع درست و حسابی و بروزی درمورد بازیهای ایرانی وجود ندارد؟
چونکه گیمر ایرانی با هزینه اندک میره بازی های خارجی رو میگیره و با کیفیت عالی ولی در عوض بازی ایرانی قیمتش نسبت با اون کپی های غیرقانونی و دزدی بیشتره! برای همین بیشتر تمایل دارن درباره بازی های خارجی چیزی بدونن! باید حساب شده رفت جلو مثلا ما کاری که کردیم مجله الکترونیکی بازی های پارسی رو راه اندازی کردیم که فقط به بازی های ایرانی میپردازه
21-یه سؤال دیگه. چرا تعدادی از بازیهای ایرانی تم غربی میگیرن و از بازی ساختن از اتفاقات روز با تم ایرانی اسلامی طفره میرن؟
برای اینکه هدف بچه ها بیشتر بازار خارجی شده! البته اینم نباید نادیده بگیریم که گیم دیزاینر خوب در ایران نداریم و فکر زیادی روی پیش تولید نمیشه و همه مستقیما میرن توی فاز تولید برای همین از بس بازی خارجی دیدن و بازی کردن بیشتر از اون الهام میگیرن
22-اگر یک نفر بخواهد به بازی ساز ها کمک بکند ، الآن چه کاری از عهده اش بر میاد؟
مهمترین مشکل نبود بازار فروش مناسب در ایران هست! ما حتی یک فروشنده تخصصی نداریم! نیازمند فروشگاه های بازی در شهرهای بزرگ و ... هستیم البته در کنارش مباحث تبلیغات و رسانه و ... هم مطرح هست
23-سازندگان بازی کشور ، چطور می تونند دوام خودشان را حفظ کنند و کارشون رو صنعتی بکنند؟
فعلا باید از بازی های کوچک و موبایلی شروع کنند چون بازار خوبی داره هم داخل و هم خارج از ایران، بعد از کسب درآمد و تجربه میتونن سراغ بازی های بزرگ هم برن
24-چرا سرمایه گذار خاصی ( که در تلویزیون تبلیغ می کنند) روی بازی‌ها سرمایه‌گذاری نکرده اند؟
چون هنوز کسی توی ایران از ظرفیت واقعی گیم در دنیا خبر نداره! اطلاع رسانی به شدت پایین بوده برای سرمایه گذاران و جایگاه سازی که وظیفه بیاد بوده در این چند سال خوب عمل نشده بهش
25-از بهترین و بدترین خاطراتتون از دنیای بازی؟
بهترینش اولین خروجی که از بازی خودم گرفتم!
بدترینش که خیلی برام سخت بود کناره گیری از کلیه مسئولیت های حوزه گیم دانشگاه مازندران بخاطر کم لطفی های مسئولین بود
26-مجله بازیهای پارسی کی منتشر می شود؟
به امید خدا قصد داریم اواخر اسفند ماه شماره چهارم مجله رو منتشر کنیم
27-آخرین صحبت (بخش اول) ؟
نبود جایگاه مناسب فعالان حوزه گیم در کشور واقعا برای همه عذاب آور هست و در امتداد اون بی توجهی همه نسبت به اونهاست و خداحافظی خیلی از با تجربه ها از این حوزه! به بازی سازی مستقل باید اهمین بیشتری داد و مخصوصا فعالان مستقل، نهادهای مختلف بجای سنگ اندازی و پاپوش درست کردن ها و برخوردهای سلیقه ای، بیاین کمک کنین تا اول بازار خوبی برای گیم ایران درست کنیم و بعدش هم اون رو تبدیل به صنعت کنیم!
سپاس از اینکه بنده رو لایق این مصاحبه دونستین
پایان
